Wokół tematu wpływu mięsa na zdrowie, a szczególnie na rozwój cukrzycy typu 2, narosło wiele kontrowersji. Czy rzeczywiście istnieje związek między spożyciem mięsa a cukrzycą? Przyjrzyjmy się tej sprawie bliżej, uwzględniając aktualny stan wiedzy naukowej.
Dezinformacja przez niskiej jakości badania
We wrześniu tego roku opublikowano badanie sugerujące, że spożycie mięsa może zwiększać ryzyko cukrzycy typu 2. Jednym z jego autorów jest Walter C. Willett, znany z publikacji krytykowanych za metodologiczne niedociągnięcia. Badanie opierało się na analizie danych z kwestionariuszy, które często są niedokładne i podatne na błędy. Warto podkreślić, że systematyczne przeglądy naukowe oraz badania kliniczne wielokrotnie wykluczały istnienie związku przyczynowo-skutkowego między mięsem a cukrzycą.
Dowody naukowe jednoznacznie pokazują, że mięso samo w sobie nie prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi, insulinooporności ani stanu zapalnego – kluczowych czynników ryzyka cukrzycy typu 2. Co więcej, zmniejszenie spożycia cukrów, zbóż i skrobi na rzecz czerwonego mięsa może wspierać odwracanie objawów tej choroby.
Krytyczne głosy wobec nowych badań
Eksperci szybko podważyli wiarygodność opublikowanego badania. Profesor Giuseppe Pulina, były prezes Stowarzyszenia Nauki o Zwierzętach i Produkcji, zauważył, że metaanaliza nie wykazała związku przyczynowego. „Jako badania kohortowe nie dostarczają one związku przyczynowo-skutkowego, a zatem nie można ustalić bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego między spożyciem mięsa a wystąpieniem cukrzycy typu 2. W rzeczywistości obserwowane powiązania mogą być uwarunkowane czynnikami zakłócającymi, które nie zostały w pełni kontrolowane” – stwierdził profesor.
Podobne zastrzeżenia wyraził dr Duane Mellor z British Dietetic Association, który podkreślił, że metodologia badań była pełna luk. Autorzy próbowali kontrolować inne czynniki ryzyka, takie jak masa ciała, palenie, czy spożycie warzyw, ale ich podejście było niewystarczające.
Cukrzyca typu 2 – choroba wieloczynnikowa
Cukrzyca typu 2 to złożona choroba, której przyczyny są wielowymiarowe i obejmują czynniki genetyczne, środowiskowe oraz behawioralne. Dieta odgrywa w niej ważną rolę, ale nie sposób wskazać pojedynczego „winowajcy”. Zespół metaboliczny, w skład którego wchodzą otyłość brzuszna, nadciśnienie i wysoki poziom cukru we krwi, jest kluczowym mechanizmem prowadzącym do cukrzycy. Nie można jednak przypisać jego rozwoju wyłącznie jednemu elementowi diety, takim jak mięso.
Dlaczego badania kwestionariuszowe zawodzą?
Jednym z głównych problemów badań sugerujących szkodliwość mięsa są metody zbierania danych. Spożycie mięsa w tych badaniach mierzono za pomocą kwestionariuszy żywieniowych, które opierają się na deklaracjach uczestników. Tego typu metoda jest mało wiarygodna, ponieważ uczestnicy mogą nieprecyzyjnie raportować swoje nawyki żywieniowe.
Ponadto jakość mięsa oraz metody jego przygotowania mają kluczowe znaczenie. Panierowane i smażone w tłuszczu mięso, nie jest tym samym, co pieczenie – a w badaniach takich różnic często się nie uwzględnia.
Wnioski i perspektywy
Twierdzenie, że mięso powoduje cukrzycę, jest nieuzasadnione. Zamiast szukać „winnych” w diecie, warto skupić się na edukacji dotyczącej zdrowego stylu życia, redukcji przetworzonej żywności oraz promowaniu zrównoważonego sposobu odżywiania. Cukrzyca typu 2 to złożona choroba wymagająca wielokierunkowych działań profilaktycznych – a demonizowanie mięsa nie znajduje potwierdzenia w solidnych dowodach naukowych.
Źródła:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39174161
https://www.nature.com/articles/s41430-022-01150-1
https://www.frontiersin.org/journals/endocrinology/articles/10.3389/fendo.2019.00348/full
https://www.bbc.com/news/articles/clyn3m0n3rdo.amp?s=08