Nowoczesne formy wypasu bydła zbliżone do naturalnych warunków bytowania zwierząt nie tylko sprzyjają wysokiej zdrowotności i dobrostanowi bydła, ale w znacznym stopniu wspierają obszary zielone. Obecność bydła na pastwiskach chroni krajobrazy rolnicze, poprawia jakość gleby i zwiększa bioróżnorodność roślin i zwierząt.
Wypas bydła typu „mob grazing”
Wypas ten polega na utrzymywaniu bardzo wysokiego zagęszczenia zwierząt przez krótkie okresy na obszarze wydzielonych kwater pastwiska, tak aby większość roślin dostępnych na kwaterze została zjedzona oraz wdeptana w glebę, po czym następują długie, zwykle 2-3 miesięczne okresy odpoczynku, po których ruń pastwiskowa zaczyna bardzo intensywnie odrastać. Praktyka ta została zaproponowana jako mechanizm zwiększania składowania węgla w glebie, która zwiększa również dostępność składników pokarmowych i masy organicznej z rozkładającej się masy roślin wdeptanych z wierzchnią warstwę gleby oraz odchodów zwierząt.
Wypas rotacyjny
System rotacyjny polega na wyznaczaniu kwater dla stada, dzięki czemu można zwierzętom dawkować paszę. Hodowca wyznacza bydłu określoną ilość miejsca, a puste kwatery mają możliwość regeneracji, na których można przeprowadzić różne zabiegi agrotechniczne. Liczba kwater ustalana jest na podstawie długości czasu potrzebnego roślinom do odrośnięcia na pożądaną wysokość, liczby dni wypasu zwierząt na jednej kwaterze w rotacji oraz liczby stad wypasanych zwierząt. Wpływ takiej hodowli zwierząt gospodarskich na gleby różni się w zależności od regionalnych i lokalnych różnic w typie gleby, topografii, pogody, klimatu i roślinności. W USA wpływ praktyk związanych z rodzajem wypasu (wypas rotacyjny a intensywny ciągły) na jakość wody i gleby różni się w zależności od Stanu. Na ranczach w Teksasie przejście z praktyk wypasu wielowybiegowego na intensywny ciągły wypas na obszarze jednego pastwiska spowodowało zwiększony odpływ wody z gleby i straty osadów organicznych oraz nieorganicznego azotu i fosforu. Przejście z praktyki ciągłego intensywnego wypasu na wypas rotacyjny, wielokwaterowy spowodowało zmniejszenie erozji gleby i wypłukiwania składników odżywczych.
Agroforest- czyli krowa w lesie
Podobnie jak w Szwecji także i w Polsce coraz częściej mamy do czynienia z obecnością bydła mięsnego w lesie. Nie jest to wielkopowierzchniowy wypas, ale na ograniczonych obszarach lasu, najczęściej wygrodzonych. Celem takiego utrzymania jest nie tylko zapewnienie ochrony bydła przed nadmiernym przegrzaniem w okresie lata, ale także ochrona przed niekorzystnymi czynnikami pogodowymi, jak opady czy wiatr. Według dostępnych badań odpowiedzialna gospodarka w lesie i świadoma hodowla bydła mięsnego może obu stronom przynieść wymierne korzyści. Ponieważ ilość paszy w lesie jest stosunkowa mała, nigdy ten obszar nie będzie konkurencyjny dla pastwisk, jednak ze względu na wolniejszą wegetacje, może stanowić uzupełnienie bazy pasz objętościowych. Oddziaływanie bydła na środowisko, w tym wpływ na wodochłoność podłoża i zawartość próchnicy będzie podobna jak ma to miejsce na naturalnych pastwiskach położonych zarówno na glebach bielicowych jak i torfach wysokich.
Produkcja bydła w obecnych czasach musi uwzględniać aspekty środowiskowe, społeczne i ekonomiczne w celu zwiększenia wydajności w sposób zrównoważony. Wybór systemu wypasu bydła ma tu duże znaczenie, może bowiem skutecznie poprawić jakość pastwisk, właściwości gleby, kontrolować gatunki inwazyjne oraz przyczyniać się do poprawy dobrostanu zwierząt.
Tekst na podstawie ekspertyzy Instytutu Zootechniki PIB autorstwa dr hab. Piotra Wójcika, dr Agaty Karpowicz oraz dr Grzegorza Skrzyńskiego.
oraz
https://experts.nau.edu/en/publications/effects-of-mob-grazing-on-soil-and-range-quality-vary-with-plant-
https://www.wodr.poznan.pl/doradztwo/produkcja-zwierzeca/wypas-lesno-pastwiskowy-bydla-miesnego